วิกฤติสังคมไทย สัญญาญอันตรายของประเทศ

สภาพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแจ้งข้อมูลที่น่าตกใจเกี่ยวกับการจ้างงาน

สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ สศช. ได้แถลงภาวะสังคมไทยไตรมาส 2 ของปี 2568 พอข้อมูลที่น่าตกใจมากหลายเรื่องเช่น เรื่องหนี้ครัวเรือนของไทยที่ต้องระวัง, แหล่งเงินกู้นอกระบบที่เข้าถึงได้ง่ายผ่านทางออนไลน์ และ ค่านิยมการใช้บริการ ซื้อก่อนจ่ายทีหลัง หรือที่เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า Pay Later

นอกจากเรื่องที่แจ้งมาด้านบน ยังมีเรื่องที่น่าตกใจไม่แพ้กันเลยก็คือ เรื่องการจ้างงาน ปัจจุบันพบโมเดลการจ้างงาน แบบแรงงานประจำเต็มเวลา ได้เปลี่ยนเป็นแรงงานสัญญาจ้าง และ พาร์ตไทม์ ที่พุ่งสูงแบบผิดปกติในช่วงระยะเวลา 2 ปีที่ผ่านมา นี่เป็นสัญญาณการเปลี่ยนทิศทางของตลาดแรงงานไทยที่กำลังดึงประเทศเข้าสู่ยุค งานประจำไม่มั่งคง และ เป็นแรงสั่นทะเทือนไปทั่วระบบเศรษฐกิจ ตัวต้นเรื่องก็คือความโกลาหล และ ความปั่นป่วนของการค้าโลก โดยมีภาษีศุลกากรสหรัฐเป็นตัวเร่ง ทำให้เกิดปัญหากับการส่งออก และเป็นผลทำให้รายได้หด พอรายได้หดชั่วโมงการทำงานก็ลดลง การจ้างงานถาวร ก็ถูกแทนที่ด้วยสัญญาจ้างชั่วคราว ที่จะเลิกจ้างเมื่อไหร่ก็ได้ และนี่เป็นสัญญาณอันตราย รัฐบาลไทยตอนนี้อยู่ในสภาวะ รับแรงกระแทก มากกว่าการตั้งรับ สะท้อนให้เห็นถึงโครงสร้างที่เปราะบางของเศรษฐกิจไทย การลดต้นทุนของธุรกิจผ่านการจ้างงานแบบสัญญาอาจจะช่วยพยุงบริษัทในช่วงสั้นๆ แต่ผลข้างเคียงคือ แรงงานจำนวนมากกำลังสุญเสียหลักประกันชีวิตรายได้ไม่มั่นคง และสิทธิแรงงานถูกบั่นทอน บวกกับความเชื่อมั่นของผู้บริโภคย่อมลดลงตามไปด้วย

ปัจจุบันคนไทยไม่กล้าใช้จ่ายเงินเพราะว่ากลัวตกงาน ผลกระทบย้อนไปบีบเศรษฐกิจทั้งระบบ ทำให้เกิดการหดตัวปัญหาขาดแคลนแรงงานต่างด้านยิ่งตอกย้ำความเสี่ยงหนักเพิ่มเข้าำไปอีก และเมื่อแรงงานถูกดึงกลับไปแรงงานต่างด้านหลายแสนคนไม่มีใบอนุญาต ส่งผลให้ภาคการผลิตสั่นคลอนถึงแม้รัฐบาลจะพยายามเปิดประตูรับแรงงานจากชาติอื่น ไม่ว่าจะเป็นจาก ศรีลังกา, เนปาล, ฟิลิปปินส์ และ อินโดนิเซีย แต่ทั้งหมดเป็นเพียงการอุดรอยเท่านั้น ไม่ใช่การแก้ปัญหาโครงสร้างงแรงงาน

ถึงแม้ตัวเลขการจ้างงานโดยรวมและอัตราการว่างงานในไทย ไม่ได้ดูแย่ แต่เราไม่ควรย่ามใจ เพราะความจริง คือตัวเลขผู้ว่างานยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง บวกกับสัดส่วนงานประจำมั่นคงหดตัวอย่างน่าตกใจ ตอนนี้แรงงานไทยกำลังเจอกับความเปราะบางรอบด้านอย่างที่เราคิดไม่ถึง นี่คือสัญญาณอันตราย และมันอันตรายมากกว่าที่เราคิด